Coryza
Avibacterium paragallinarum (Haemophilus paragallinarum)
De essentie
Acuut snot komt voor bij kip, fazant en parelhoen. Het aantal gevallen is sinds 2010 in stijgende lijn. De aandoening komt vooral bij oudere dieren voor, maar alle leeftijden kunnen aangetast zijn. De morbiditeit is hoog. Typische symptomen zijn conjunctivitis, neusvloei (‘snot’), oedeem van de kop, zwelling van de infra-orbitale sinussen. De ademhalingssymptomen kunnen enkele weken aanhouden.
Keuze van het antibioticum
1ste keuze
trimethoprim + sulfonamiden2de keuze
chloortetracycline doxycycline3de keuze
amoxicilline enrofloxacine+ Resistentie
Gepotentialiseerde sulfonamiden (trimethoprim + sulfonamiden) behoren tot de ‘drugs of choice’ voor deze aandoening.
Zeer weinig gegevens zijn beschikbaar met betrekking tot de gevoeligheid van Avibacterium paragallinarum aan antibacteriële middelen. Voor isolaten buiten Europa werd onder andere resistentie gerapporteerd tegen aminoglycosiden, macroliden en lincosamiden. Ook tegen tetracyclines en gepotentialiseerde sulfonamiden kan resistentie optreden. Het belang van deze data moet echter gerelativeerd worden, aangezien slechts weinig stammen werden onderzocht.
Door de betere orale beschikbaarheid van doxycycline, geniet deze molecule de voorkeur boven chloortetracycline.
Gebruik van aminopenicillines kan selectie van ‘Extended spectrum beta-lactamase’ (ESBL) / AmpC - producerende organismen bevorderen. Amoxicilline werd daarom als derde keuze gerangschikt.
+ Staalname en diagnostiek
Wanneer en hoe bemonsteren?
Voor de diagnose bij levende dieren dient men niet eerder behandelde, acuut zieke dieren te selecteren. Er worden best meerdere dieren bemonsterd. Neusvloei kan verzameld worden door een swab te nemen ter hoogte van de (bij)neusholten of de choanaspleet of ter hoogte van de trachea. Deze swabs worden gemakkelijk gecontamineerd door de normale microbiota van de neusholte. Breng niet te veel materiaal op de swab om overwoekering door contaminanten te vermijden. De bacterie kan teruggevonden worden na bacteriële cultuur of door middel van PCR. Aangezien de bacterie buiten de kip snel afsterft, is het aangeraden om levende, zieke dieren (bij voorkeur deze met dikke koppen en snot) te euthanaseren en te bemonsteren. Hiervoor wordt de sinus diep ingesneden en het sinus exsudaat verzameld op swab. De beste reincultuur wordt verkregen na exsudaat op swab verzameld te hebben ter hoogte van de luchtzakken. Levende, zieke dieren kunnen ook aan het laboratorium aangeboden worden om de bemonstering uit te voeren en de kweek van de bacterie onmiddellijk op te starten.
Neem een evenredig aantal swabs indien meerdere onderzoeken (PCR, cultuur) aangevraagd worden.
Hoe bewaren?
Swabs voor cultuur worden best bewaard in een transportmedium met actieve kool om isolatiekansen van Avibacterium paragallinarum te bevorderen, en zo snel mogelijk aan het laboratorium bezorgd. Swabs voor PCR worden best zonder transportmedium getransporteerd.
+ Referenties
Blackal and Matsumoto. Infectious Coryza. Diseases of Poultry, 11th Edition 2003, 691-703.
Chukiatsiri et al. Serovar identification, antimicrobial sensitivity, and virulence of Avibacterium paragallinarum isolated from chickens in Thailand. Avian Diseases 2012, 56: 359-364.
Fernández et al. Characterization of Haemophilus paragallinarum isolates from Mexico. Avian Pathology 2000, 29: 473-476.
Hsu et al. Antimicrobial susceptibility, plasmid profiles and haemocin activities of Avibacterium paragallinarum strains. Veterinary Microbiology 2007, 124: 209-218.
Persoons et al. Risk factors for ceftiofur resistance in Escherichia coli from Belgian broilers. Epidemiology and Infection 2011, 139: 765-771.
Poernomo et al. Characterisation of isolates of Haemophilus paragallinarum from Indonesia. Australian Veterinary Journal 2000, 78: 759-762.
A3-bronnenEuropean Food Safety Authority (EFSA) Panel on Biological Hazards (BIOHAZ). Scientific opinion on the public health risks of bacterial strains producing extended-spectrum β-lactamases and/or AmpC β-lactamases in food and food-producing animals. EFSA Journal 2011, 9: 2322. Accessed at www.efsa.europa.eu/efsajournal.
