Exsudatieve epidermitis (roetbiggen)
Staphylococcus hyicus
De essentie
Exsudatieve epidermitis wordt veroorzaakt door Staphylococcus hyicus. Deze bacterie is een normale bewoner van de huid bij varkens maar wanneer toxine-producerende stammen de huid binnendringen kunnen ze een exsudatieve ontsteking veroorzaken (loslaten van de cellagen in stratum spinosum en verlies van weefselvocht). Klinisch ziet men circulaire tot landkaartvormige letsels waarin stalstof kleeft. In erge gevallen is het ganse lichaamsoppervlak aangetast. Vooral jonge biggen kunnen ernstige letsels ontwikkelen. Aangetaste biggen vertonen een duidelijke groeiachterstand. Door drainage via de lymfe worden soms ook inwendige lokalisaties gezien. De letsels spreiden zeer snel van big tot big. Snel ingrijpen is van belang.
Alle ingangspoorten moeten zoveel mogelijk vermeden worden. Een resem aan preventieve maatregelen kunnen hiertoe genomen worden (ectoparasieten bestrijden, tanden slijpen, vechtletsels vermijden, ...).
Keuze van het antibioticum
Een topicale behandeling door het wassen van de aangetaste biggen met desinfectantia geniet de voorkeur. Volgende antibacteriële middelen komen in aanmerking voor een systemische behandeling.
1ste keuze
procaïne benzylpenicilline2de keuze
trimethoprim + sulfonamiden amoxicilline ampicilline lincomycine + spectinomycine procaïne benzylpenicilline + neomycine3de keuze
lincomycine oxytetracycline cefquinome+ Resistentie
Er wordt veel resistentie waargenomen bij S. hyicus. Vooral tegen lincomycine en tetracyclines zijn veel stammen resistent.
Een verminderde werking van trimethoprim/sulfonamiden in vivo, ondanks gevoeligheid van S. hyicus in vitro, kan te wijten zijn aan een slechte penetratie van trimethoprim/sulfonamiden in vet en huid.
+ Staalname en diagnostiek
Plaats staalname:
S. hyicus is facultatief pathogeen en een normale huidbewoner. De staalname moet dus omzichtig te gebeuren.
Ter hoogte van de letsels de korst wegnemen en het exsudaat verzamelen op swab of exsudaat aspireren onder de korsten met steriele naald en spuit.
Bij dode dieren kan de kiem geïsoleerd worden uit de aangetaste lymfeklieren.
Hoe bewaren:
De kiem is vrij resistent in de omgeving. Specifieke swabs, een transportmedium of koeling zijn in principe niet noodzakelijk indien de stalen binnen redelijke termijn onderzocht worden (vóór 24u –36u maximum).
+ Referenties
Aarestrup et al. Trends in antimicrobial susceptibility in relation to antimicrobial usage and presence of resistance genes in Staphylococcus hyicus isolated from exudative epidermitis in pigs. Veterinary Microbiology 2002, 89: 83–94.
Futagawa-Saito et al. Antimicrobial susceptibilities of exfoliative toxigenic and non-toxigenic Staphylococcus hyicus strains in Japan. Journal of Veterinary Medical Science 2009, 71: 681–684.
Wegener et al. Antimicrobial susceptibility of Staphylococcus hyicus isolated from exudative epidermitis in pigs. Journal of Clinical Microbiology 1994, 32: 793-795.
A2-bronnenGegevens antibiogrammen DGZ 2009-2011.
